Vlak voor ik op avontuur ging rond La Janda, op zoek naar kraanvogels, reed ik naar het meest zuidelijke punt van Spanje, Tarifa, om Mar te ontmoeten, een biologe die daar werkt voor de MIGRES Stichting. Ze wilde graag haar passie voor de natuur delen en sprak honderduit over natuurbehoud.
Leuk je te ontmoeten, Mar! Wat is MIGRES precies?
Hoi! Wel, MIGRES is een non-profit stichting die is opgericht in 2003 en als hoofddoel heeft om onderzoek en activiteiten te promoten die verband houden met het milieu, met name gericht op het migratie-fenomeen en de relatie ervan met klimaatverandering. Eén van onze grootste projecten betreft compensatiemaatregelen in verband met de windmolenparken. Die maatregelen hebben volgens de wet tot doel om alle negatieve effecten te compenseren die infrastructuren zoals windmolenparken hebben op het milieu waarin ze zich bevinden. Een deel van de impact kan worden voorkomen, en als dat niet kan, moet er worden gecompenseerd.
Al vanaf het begin, nu twintig jaar geleden, werkt MIGRES voor de planning en uitvoering van die maatregelen samen met Asociación Eólica de Tarifa, steeds onder toezicht van de autoriteiten, en betaald door de bedrijven die deel uitmaken van die vereniging. De impact wordt immers door henzelf veroorzaakt, dus het is logisch dat zij ervoor betalen.
Een paar jaar geleden werd bijvoorbeeld duidelijk dat de windmolenparken een negatieve impact hadden op de populatie van de aasgier. Er werd een project opgestart om deze soort te helpen en nu zijn er vier broedparen in Tarifa, wat een bevredigend aantal is. Het project bestaat uit het voorzien van extra voerstations, zodat de vogels naar een andere plaats omgeleid worden. Dit jaar is het zesde jaar dat we deze voerstations gebruiken en het is nu tijd om te beginnen met het analyseren van de gegevens die we door de jaren heen hebben verzameld. Ik kan je nu al vertellen dat de resultaten er veelbelovend uitzien, maar het is nog te vroeg om conclusies te trekken zonder officieel bewijs.
MIGRES heeft ook een wetenschappelijke achtergrond. De voorzitter is Miguel Ferrer, onderzoeker bij het Biologisch Onderzoekscentrum van Doñana. Hij is niet alleen geïnteresseerd in inspanningen voor natuurbehoud, maar ook in voortdurende verbeteringen van de programma's.
Weet je hoe de aasgieren het doen in de rest van Andalusië?
In totaal zijn er in Andalusië ruim twintig broedparen. Eén ervan vind je in de Sierra de Líjar, waar je ze zelfs vanaf een afstandje goed kunt observeren.
Je bent biologe, waar komt die interesse vandaan?
Eigenlijk heb ik altijd in een grote stad gewoond, in Valencia, ver weg van de natuur. Niemand verwachtte dat ik biologe zou worden. Toen ik klein was, wilde ik president van de Verenigde Staten worden en de wereld redden. Ik kwam er al snel achter dat dat toch wel een beetje lastig zou zijn en toen wilde ik graag lerares worden, maar na mijn middelbare school besefte ik hoe leuk ik het vak biologie vond. Ik wilde meer weten over hoe het leven ineen zit! Dus uiteindelijk heb ik dat aan de universiteit gestudeerd. Eerst algemene biologie. Ik hou ook heel erg van planten, niet alleen van dieren. Maar al snel werd duidelijk dat ik liever op het terrein stond, voortdurend in een laboratorium werken is niet mijn ding.
Momenteel schrijf ik veel rapporten en dat is niet mijn favoriete onderdeel van mijn werk, maar ik besef wel dat het belangrijk is.
Een ander deel van je job is het communiceren met de windmolenparkbedrijven. Willen zij altijd graag informatie vrijgeven over bijvoorbeeld incidenten?
Dat is een delicaat onderwerp.
Waarom? Hebben ze iets te verbergen?
Ik geloof liever van niet. Laten we zeggen dat het van de omstandigheden afhangt.
Maar de parkopzichters krijgen toch niet de schuld als een vogel tegen een molen vliegt?
Ja, soms wel.
Echt? Dan dragen ze een enorme verantwoordelijkheid.
Precies. Nu worden er tests gedaan met een nieuw systeem dat camera’s die in de molens worden ingebouwd, uitgerust met artificiële intelligentie. Maar als je de persoon weghaalt die verantwoordelijk is voor het stoppen van de molens wanneer een vogel op het punt staat te er tegen te vliegen, kunnen de windmolenparkbedrijven bij niemand meer de schuld leggen. Het vervangen van een persoon door een camera is veel goedkoper, maar bedrijven kunnen hun eigen camera's niet de schuld geven als er iets misgaat. Het is een interessante materie, we zullen zien hoe de zaken evolueren. Wat als er een mechanisch defect is, een stroomstoring bijvoorbeeld? Stel je voor dat het systeem stopt met werken tijdens de migratie, dat zou een regelrechte ramp veroorzaken. Camera's rapen ook geen dode dieren op, tellen geen incidenten en communiceren niet met naburige windparken. Naar mijn mening mogen we de menselijke factor nooit elimineren.
Beschouw je windparken in het algemeen als een effectieve groene oplossing?
Windenergie zal altijd de moeite waard zijn. We zijn nu de piek van de fossiele energiebronnen voorbij en onze samenleving zal altijd afhankelijk zijn van enorme hoeveelheden energie, niet alleen om met de auto te rijden of op vakantie te gaan, maar ook om onze ziekenhuizen en fabrieken draaiende te houden. Het is onomkeerbaar. We zullen geleidelijk een verandering moeten doorvoeren in het gebruik van hernieuwbare energie. We kunnen niet ontkennen dat er ook een negatieve kant zal zijn, maar we moeten proberen daar op de best mogelijke manier mee om te gaan.
Wordt MIGRES soms beschuldigd van Greenwashing?
Dat gebeurt wel eens. En ik begrijp wat mensen bedoelen, maar dan probeer ik uit te leggen dat ik aan hun kant sta en mijn best doe.
Denk je dat ons platteland binnenkort vol zal staan met windmolenparken en zonnepanelen?
Idealiter zou er een juridisch mechanisme moeten zijn dat het voor welke gemeente dan ook onmogelijk maakt om zomaar windparken of zonne-energievelden aan te leggen en daarmee de natuur te vernietigen zonder voorafgaand en diepgaand onderzoek naar de impact op het milieu.
Denk je dat de wereldwijde crisis simpelweg kan worden opgelost door de wereldbevolking terug te dringen?
Zo eenvoudig is het niet. Het is eerder een kwestie van een beter evenwicht te vinden tussen onze hulpbronnen. Vind je dat de rijkste en machtigste landen het recht hebben om armere landen te verplichten hun bevolking te verminderen? Terwijl ze hun energiebronnen exploiteren? Voor velen komt het huidige onevenwicht goed uit; het is een manier om de macht te behouden.
Weet je, we zitten tenslotte allemaal in hetzelfde schuitje. Wij zijn allemaal verantwoordelijk. Ik probeer bij mezelf te beginnen. Ik heb de beslissing genomen om naar Tarifa te verhuizen, en ik probeer nu niet te ver weg te gaan, er is hier genoeg te doen. Maar tegelijkertijd zijn er mensen die in hun privéjet springen om op citytrip te gaan, iets wat een enorm negatieve impact heeft op ons klimaat, snap je wat ik bedoel?
Als individu geloof ik dat ik een verschil kan maken. Niet alleen professioneel, maar ook in mijn persoonlijk leven. Ik ben geen vegetariër en ik voel me niet schuldig als ik vlees eet, maar ik probeer niet te overdrijven. Ik denk dat als het om natuurbehoud gaat, het allemaal om politiek draait. Dan heb ik het niet over verschillend gekleurde politieke partijen die verschillende meningen vertegenwoordigen en met elkaar botsen. Maar het nemen van belangrijke beslissingen en het doorvoeren van veranderingen, dat bedoel ik, en daar heeft politiek alles mee te maken.
Dus ga je in je vrije tijd ook de natuur in, om vogels te spotten bijvoorbeeld?
Ja, meestal in de buurt van Tarifa, het is niet nodig om ver te gaan. La Janda ligt hier ook op een steenworp afstand. Ik weet dat er nog andere interessante plaatsen zijn in Cadiz, maar de Sierra de Grazalema bijvoorbeeld heb ik nog niet veel bezocht. Maar ook hier, dichtbij huis, verdwaal ik regelmatig. Gelukkig kom ik altijd veilig terug. Op mijn uitstapjes leer ik graag nieuwe dingen over vogels, en ik heb nog veel over ze te leren, vooral de kleintjes brengen me soms in verwarring.
Welke vogel beschouw je als je favoriet?
Het is moeilijk om er één uit te pikken, vooral omdat het zo mooi is om te zien en te begrijpen hoe verschillende soorten samenleven in verschillende ecosystemen. Maar als ik er één zou moeten kiezen, zou ik de aasgier zeggen. Vooral omdat ze nu nog schaarser zijn dan vroeger, en ook omdat ze niet eens op een gier lijken. Het zijn een beetje eigenwijze, maar uiterst intelligente vogels! Ik herinner me dat ik een keer bij een voerstation was om de geheugenkaart van één van de camera's te vervangen, toen een aasgier naar beneden kwam om te eten. Ik verstopte me achter een rots en de vogel merkte mijn aanwezigheid niet op. Het was ongelooflijk om zo'n dier van zo dichtbij te zien.
Zijn er vogelsoorten die je graag zou willen zien?
De rode rotslijster! Of de waterspreeuw. Ik kan ze deze winter maar beter gaan zoeken in de bergen van Grazalema, voordat ze terug naar het noorden gaan om te broeden.
Welke andere plek in de wereld zou je willen bezoeken om vogels te spotten?
Waarschijnlijk ergens vergelijkbaar met de Straat van Gibraltar! Batumi in Georgië zou leuk zijn. Of Turkije. Iets verder weg zou ik zeggen Centraal-Amerika. Wacht, geef me even een momentje... elf, twaalf, dertien, ... Heb je die ooievaars zien vliegen, richting het noorden?
Ja, nu zie ik ze. Maar ik zou ze nooit geteld hebben.
Dat is een natuurlijke reflex, sorry (lacht). Ze vliegen misschien naar La Janda.
La Janda! Dat is waar ik nu naartoe ga.
Je zult daar vast en zeker veel vogels zien! (lacht)
Hartelijk dank voor het interview, Mar!
Comments